بهترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 341

حال نداشتن-مریض بودن-بی حال بودن

آهوی خاور(آفتاب)
آفتابِ پس دیوار(شامگاه)
خون گرفته ی کسی بودن-در برابر کسی مسئول بودن

چشم و دل کسی دویدن-حریص بودن

دور کسی گشتن-قربان صدقه ی کسی رفتن

بیسار-فلان
آدم ثانی-حضرت نوح

ایراد بنی‌اسرائیلی-بهانه‎های بی‌خود و بی‌جهت

اهل محل(همه‌ی کسانی که در یک محل کار یا زندگی می‌کنند)

خودرنگ-دارای رنگ طبیعی
ارباب حجت-اهل منطق

جیم الف جا-آدم ریزه میزه

زد و بند-ساخت و پاخت-بند و بست-توطئه

تراشیده شدن-لاغر شدن

راه افتادن-آغاز راه رفتن کودک-آغاز به کار کردن-روشن شدن دستگاه-رونق یافتن کسب و کار

چاخان-دروغ-دروغگو-چرب زبان

بچه ننه-بچه ی لوس و نازک نارنجی

پِق-صدای خنده ی ناگهانی

جزغاله شدن-سخت سوختن-زغال شدن

ابرو تنگ کردن-ناز و غمزه نمودن-افاده و بی‌اعتنایی کردن

تاب دادن-سرخ کردن در روغن-پیچیدن-خم کردن

آن‌کاره(اهل آن کار (کار بد))

چرک-کثیف

بار زدن-پر کردن وسیله ی نقلیه از بار-حمل کردن بار
چانه کردن-تقسیم کردن خمیر نان به گلوله های مساوی

 

چاخان بازی-حقه بازی-چرب زبانی-دروغ بافی

تندی-بلافاصله-به سرعت-مانند : تندی رفت

از بز حرام‌زاده‌تر-سخت‌گریز و حیله‌گر

دُم توی تاقچه گذاشتن-خود را گرفتن-لوس و ننر شدن
 

زاغ-دارای چشمان آبی رنگ

آفتاب چریدن-بی‌کار بودن-چیزی برای خوردن نداشتن

 

اسیر خاک-مرده-تن‌پرور

خال به خال-خال خال

دست به کار شدن-آغاز به کار کردن

خاکشیر یخ مال-خاکشیر که با یخ سایند تا حوب سرد شود و به بیمار دهند تا اسهالش قطع شود

رد گم کردن-اثر چیزی یا کاری را از میان بردن-گمراه ساختن-نظر کسی را از چیزی منحرف کردن

آب مریم(شیره‌ی انگور، عصمت و طهارت)

ژوکر-آدم همه فن حریف
آتش بی‌دود-آفتاب-غضب

ختم گرفتن-نگا. ختم گذاشتن

خدا به سر شاهده-خدا بالای سر شاهد است

آت و آشغال(وسایل کهنه و بی‌مصرف)

زائو-زنی که زاییده و در بستر است
خُل-نیمه دیوانه-سفیه

روکش درکش کردن-ساخت و پاخت کردن

به هم زدن-قطع رابطه کردن

زنگ دندان ماندن-زمان درازی گرسنه ماندن
 

ریش بابا-نوعی انگور درشت دانه

این پهلو آن پهلو شدن-این دنده آن دنده شدن-غلتیدن از پهلویی به پهلوی دیگر

بیگاری-کار اجباری و بی مزد

افتادگی(پریشانی، احتیاج)

دست کسی را خواندن-از نقشه ی کسی با خبر شدن

اهل هیچ فرقه‌ای نبودن(به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن)
بازداشتگاه-زندان موقت

تیپا-ضربه ای با نوک پا-اردنگی

چهار چنگول ماندن-نگا. چهار چنگول شدن

اُریب(کجکی، یک بر، یک ور)

دندان تیز کردن-طمع کردن

رفتن از کیسه-ضرر کردن-از سرمایه خرج کردن

جور شدن-اخت شدن-انس گرفتن-هماهنگ شدن

 
پیش پیشکی-از پیش

جلف-سبک-کسی که حرکات سبک دارد

چسبیدن خِر کسی-گریبان کسی را گرفتن و به اصرار چیزی خواستن

آستین از چشم برداشتن(آشکارا گریستن)

 

از بام خواندن و از در راندن(خواستن و به بی‌میلی تظاهر کردن)

بد هوا-کسی که به خیال های بلند تر از حد و حق خود افتاده باشد
بخت، بخت اول-برای هر زنی شوهر اول بهتر است

خشکه بار-نگا. خشکبار

چاق کردن دعوا-دامن زدن به دعوا
چلچل-خال خالی-ابلق

ریپال کسی را در آوردن-پدر کسی را در آوردن

اِرا(هنگامی که کسی نمی‌تواند و یا نمی‌خواهد به چرایی پاسخ دهد آن را به طنز می‌گوید)

بازداشت-توقیف موقت-موقتا زندانی کردن

 
چول کردن-شرمنده کردن
چاله سیلابی-نگا. چاله خر کشی

تنه ی کسی به تن آدم خوردن-عادت و خوی کسی را پذیرفتن

جُستن-چیز گمشده را یافتن

دوما-در ثانی-دیگر آن که-دوم آن که

تخم پس انداختن-بچه ساختن-بچه به دنیا آوردن
آویزان کسی شدن-طفیلی کسی شدن

دودی-اهل دود-سیگاری-تریاکی-معتاد به دخانیات

چشم نداشتن برای دیدن کسی-تحمل نکردن کسی-از کسی بدش آمدن

به حول و ولا افتادن-دستپاچه و مضطرب شدن-به تلاش و تقلا افتادن

داد کشیدن-عصبانیت و خشم نشان دادن

دست به یقه شدن-دست به گریبان شدن

دهن لق-کسی که راز خود و دیگران را بازگوید

چشم به هم زدن-زمان بسیار کوتاه-یک آن
 

 

بله بران-قول و قرارهای پیش از ازدواج در میان خانواده های عروس و داماد
ریش خود را در آسیا سفید نکردن-تجربه داشتن
زیر دل کسی زدن-فدر ندانستن-بی اعتنا بودن
تیپ یکدیگر زدن-با هم دعوا کردن

دزدیدن قد-خود را برای دیده نشدن خم کردن

دندان کسی را شمردن-رگ خواب کسی را به دست آوردن-کسی را تحت تاثیر و نفوذ قرار دادن

بالا آمدن کفر کسی-بی نهایت خشمگین شدن

دور برد-دارای برد زیاد

زود بودن-فرانرسیدن هنگام کاری

آبشان از یک جوی نرفتن(همداستان شدنشان ممکن نبودن، با هم نساختن)

خرابکاری-به هم زدن نظم-ایجاد اختلال-آلودن بستر و لباس-تروریسم

آینه‌ی کسی بودن-یکسره از کسی تقلید کردن

خم به ابرو نیاوردن-رنجی را تحمل کردن

از جیب رفتن(سود یا لذتی را از کف دادن)

 

دالی دالی کردن-خود را مرتب پنهان کردن و سپس نشان دادن

حال کسی را جا آوردن-نگا. حال آوردن

تیشه به ریشه ی کسی یا چیزی زدن-قصد نابودی کسی را داشتن

خرمن-انبوه و پرپشت

توان هماوردی با کسی را داشتن

 

تحت الشعاع بودن-زیر نفوذ و تاثیر دیگری بودن

 

به دل آوردن-در خاطر نگاه داشتن-از یاد نیردن

 

 

زمین گیر-کسی که به سبب بیماری یا پیری نتواند از جای خود برخیزد

چاقو دسته کردن-از سرما لرزیدن

خنجر زدن از پشت-به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای درآوردن

آش آلو شدن(خجالت‌زده شدن، سکه‌ی یک‌پول شدن، کنفت شدن)

تو زرد از آب درآمدن-بی ارزشی یا فساد چیزی آشکار شدن

جیر و ویر راه انداختن-داد و فریاد راه انداختن

تند و تیز- تند تیز

خام شدن-فریب خوردن-اغفال شدن
جهل کردن-در انکار چیزی پافشاری کردن

 

آل آروادی-زن سخت بی‌حیا و بد‌رفتار
چشم و گوش بسته-بی تجربه و بی اطلاع

تف به روی تو-زهی بی شرم که تویی

چارپایه-صندلی کوچک و بدون پشتی
خبرنگار-آن که برای روزنامه-مجله-یا رادیو و تلویزیون کسب خبر می کند

حاجی خرناس-لولو

پر و پاچه-پا-پاچه

بشکن بشکن-وقت شادی و شادمانی-جشن و سرور

آرد خود را بیختن و الک را آویختن-کسی که وظایف زندگی‌اش را انجام داده و دیگر توقعی از او نیست

پی جوری کردن-پی جویی کردن-دنبال نمودن

آتش‌پاره(شوخ و شنگ، فرز و چالاک، کرم شبتاب)

آب رفتن-بی‌اعتبار شدن-کوچک شدن

از مرحله پرت بودن-یکسره بی‌اطلاع بودن

راه انداختن-به حرکت انداختن-به کار کردن واداشتن

خر کسی رفتن-دارای اهمیت و اعتبار بودن

زالو انداختن-کرم زالو به تن بیمار انداختن تا خون فاسد را بمکد

چرک نویس-نوشته ی نخستین که ممکن است بازبینی و ویرایش شود

حلال بودی-نگا. حلال به زنده ای

پرت شدن-دور افتادن از مطلب
آقایی فرمودن-لطف کردن-محبت کردن

از بر بودن(مطلبی را در حافظه داشتن)

رد پا-جای پا-اثر
خر آوردن و باقالی بار کردن-برای جتجال و دعوایی آماده شدن

از آب کره گرفتن-از آب روغن گرفتن

به تور انداختن-به چنگ آوردن-تصاحب کردن

رنگ و رو رفته-کهنه-فرسوده-کارکرده

در هم رفتن سگرمه-گره بر ابرو افتادن-اوقات تلخ شدن

خر رنگ کن-خوش طاهر بد باطن

اَتَر زدن-فال بد زدن

ریزه کار-باریک بین-دقیق-زیرک

دست و پای خود را جمع کردن-ترسیدن و مواظب گفتار و کردار خود شدن
بلد-راهنما-کسی که راه را می شناسد

 
چوب پنبه-چوبی سبک برای بستن سر بطری

ریش چیزی درآمدن-کهنه و منسوخ شدن

خالچه و میخچه گذاشتن-شاخ و برگ دادن-شرح و تفصیل بیش از اندازه دادن

چس آمدن-در حالت عصبانیت به جای خوش آمدی می گویند چس آمدی

چسبیدن خِر کسی-گریبان کسی را گرفتن و به اصرار چیزی خواستن

چیز خور کردن-خوراندن سم یا موادی که رمالان و دعانویسان تجویز می کردند

دسته کوک-ساعتی که از محل دسته کوک می شده است

از زور پسی(از روی ناچاری، اجبارن)
پرچانگی کردن-پر گویی کردن-وراجی کردن

چراغ الله-نگا. چراغ

حق نشناس-نا سپاس

 

 
از نافِ جایی آمدن-کاری را به‌خوبی اهل جایی انجام دادن

حلوا حلوا کردن-نهایت احترام و حق شناسی را کردن

خشکه مقدس-متدینی که جز اطاعت از ظاهر احکام دینی به چیزی تن نمی دهد
آرد خود را بیختن و الک را آویختن(کسی که وظایف زندگی‌اش را انجام داده و دیگر توقعی از او نیست)
تفنگ انداختن-تیراندازی با تفنگ
دلپخت-پختن مغر چیزی
جرواجر کردن-پاره پاره کردن

حاشیه نشین-تهیدستان ساکن در کناره های شهر

آسمان به زمین آمدن-رویدادی مهم و عجیب پیش آمدن

از جگر گذشتن(نامردی کردن)

در بحر چیزی بودن-تمامن به چیزی اندیشیدن

حسابی-معقول-مورد اعتنا-کاملن

جلو بُر شدن-مورد حمله قرار گرفتن

حضرت عباسی-راست و درست

روشن شدن-نشئه شدن-مست شدن-سرحال آمدن
تحصیل کرده-درس خوانده

ادرار بزرگ(مدفوع)

تشر تو شور کردن-هرت و پورت کردن

خاک پای کسی بودن-ذلیل کسی بودن-مرید کسی بودن
پالان خر دجال-کار پایان ناپذیر

چله-چاق-چرب و چیلی

آسمان را سِیر کردن(سخت خوشنود بودن، لذت بسیار بردن)

 

دولت سرا-تعبیری احترام آمیز از خانه ی کسی
بزن و بکوب-ساز و آواز و رقص-مجلس بزم

انگشت زدن-انگشت در چیزی فرو بردن-امضاء کردن با اثر انگشت

خودنویس-قلمی که جوهرش را با خود دارد

آفتاب‌نشین-بیکاره و تنبل

ریش تراش-دستگاهی دارای تیغ برای تراشیدن ریش

دست پیش را گرفتن-خود را محق وانمود کردن

حال آوردن-به هوش آوردن-از ناراحتی بیرون آوردن-کتک زدن

خدا داده-دیم کاری

آبدست-ماهر-استاد

ز ِله کردن-به تنگ آوردن-به ستوه آوردن-عاجز کردن

جای شکرش باقی است-باید سپاس داشت که از این بد تر نشده است

حق و حساب-باج سبیل-رشوه

الدرم بلدرم کردن(بد و بیراه گفتن، ناسزا گفتن)

حلق آویز-به دار کشیده

پایین تنه-از کمر به پایین-قسمت پایین لباس-کنایه از آلت تناسلی
رو آوردن-مراجعه کردن-دست به دامن شدن-پناه جستن

حساب حاج هادی زغالی-حساب ساختگی
ترگل ورگل-خوش سر و وضع-تر و تمیز

 
حمله کردن-یورش بردن

تلَکه-پول یا چیزی که با فریب و چاپلوسی از کسی بگیرند

چشم و ابرو آمدن-دلبری کردن-عشوه آمدن

 

روی شاخ بودن-مسلم بودن-قطعی بودن

 

حساب کتاب-رسیدن به محاسبات-نظم و قانون

برخورد کردن-تصادف کردن-دیدارکردن

دو برجی-کبوتری که در یک جا بند نمی شود

دست آمدن-به دست آمدن-پیدا شدن-حاصل شدن

بازجویی کردن-تحقیق و بررسی کردن

 

آب مروارید(تار شدن عدسی چشم)

دست پیش را گرفتن-خود را محق وانمود کردن
به هوس چیزی افتادن-مایل به چیزی شدن-به یاد چیزی افتادن و آن را خواستن
حوصله ی کسی سر رفتن-خسته و کسل شدن-بی تاب شدن
دست خر کوتاه-فوضولی موقوف !-دخالت نکن ! دست نزن !
پرت از مرحله-دور از اصل موضوع

جک و جانور-جانوران موذی مانند عقرب و رطیل و کرم و مانند آن ها

 

انگشت در سوراخ مار کردن-دانسته خود را هلاک کردن

پیشمرگ-فدایی-کسی که برای مرگ پیشقدم می شود

زن طلاق-مردی که به اندک بهانه ای زنش را طلاق می دهد

پرس و جو کردن-پرسیدن-خبر گرفتن
خوار و خفیف-ذلیل-بدبخت

آواز دهل-چیزی که تنها سخن‌گفتن درباره‌ی آن جالب است-نه خودش = چیزی که از آن سخن زیاد می‌گویند اما واقعیت آنچنانی ندارد

جنگ حیدری و نعمتی-جنگ میان دو تن یا دو دسته

رای کسی را زدن-کسی را از تصمیمی منصرف کردن

چروک خورده-چین خورده-ناصاف شده

التفاتی-داده شده-مرحمتی-اعطا شده

افتادن تشت کسی از بام-رسوا شدن-باز شدن مشت کسی

زیر سری-بالش-متکا

 

چشم زخم-اثر بد از نگاه یا کلام-آسیب اندک

پراندن-بی اراده حرف درشت و بی جایی در سخن آوردن-گاه گاه در نهان تباهی کردن زن
آستین تر داشتن-بسیار گریه کردن

بد سیرت کردن-به دختری تجاوز کردن-بی عصمت کردن

پورت-سر و صدا-داد و فریاد

آشنایی به روشنایی انداختن(پس از مدت‌ها تصادفی آشنایی را دیدن)

 

تحویل گرفتن-به کسی احترام گذاشتن-از کسی پذیرایی کردن

پیر کسی در آمدن-سخت اذیت شدن- پدر کسی در آمدن

روده بر شدن-سخت خندیدن-از شدت خنده بی حال شدن

به یک تیر دو نشان زدن-با یک اقدام دو کار انجام دادن-با یک کار دو نتیجه گرفتن

چرند گو-یاوه گو

 

برش-لیاقت-زرنگی-کاردانی

به خنس و پنس افتادن-به وضع بد مالی دچار شدن

خیس خوردن-آب به خود گرفتن-با مایعی مخلوط شدن

 

 
دندان پر کردن-ترمیم دندان آسیب دیده

آتش‌پا-فرز و چالاک-بی قرار

 

از نان خوردن افتادن-نان کسی آجر شدن

جفتک پراندن-لگد زدن-بد رفتاری کردن-مخالفت کردن

جاکن شدن-به حرکت در آمدن

بادکش کردن-بیرون کشیدن خون بوسیله ی بادکش

پی نخود سیاه فرستادن کسی-کسی را از سر خود باز کردن
خاتم کاری-نشاندن استخوان در چوب برای نقش و نگار دادن

تعارف شاه عبدالعظیمی-تعارف زبانی و غیرجدی

تلمبار- تل انبار

بیرون رفتن-به توالت رفتن

 

دَم باریک-نوعی انبردست که نوک آن باریک و دراز است

چشم کسی راه کشیدن-خیره ماندن به جایی و پلک نزدن

اوضاع احوال-وضع و حال
از آب درآمدن(نتیجه دادن، تربیت شدن، روشن شدن حقیقت)

پاشنه ترکیده-بی سر و پا-آدم پست

تخم چشم-مردمک چشم

از خر شیطان پایین آمدن-از لجاجت دست برداشتن-از تصمیم نادرستی منصرف شدن

دلخوری-گله-شکایت-اوقات تلخی

تعارف کردن-کسی را به گرفتن چیزی خواندن
تازگی-طراوت-خرمی-اخیرن

دَم باریک-نوعی انبردست که نوک آن باریک و دراز است
بازداشتن-منع کردن-مانع شدن
دنگ و فنگ-طول و تفصیل-مقدمه چینی فراوان-تشریفات زیاد

زیر خاکی-آن چه که از زیر حاک بیرون آید
آل آروادی-زن سخت بی‌حیا و بد‌رفتار

بی اُرس و پرس-بی مقدمه

پی نخود سیاه فرستادن کسی-کسی را از سر خود باز کردن

دبه در آوردن-جر زدن-از قول خود سر باز زدن-اظهار پشیمانی کردن پس از عقد قرارداد

خود را خوردن-رنج بردن

زیر چیزی زاییدن-از سنگینی کاری از پا درآمدن و کار را به پایان نرساندن

آمد نیامد داشتن-روی دادن واقعه‌ای که احتمال فرخنده و نحس‌بودن هر دو در آن هست

جمال کسی را عشق است-کسی را دوست داشتن-دیدار کسی را به فال نیک گرفتن

راست و ریس-موانع و معایب

پالان خروس-کنایه از چیزی که وجود ندارد برای نشان دادن نداری مطلق

استغفرالله-خدا نکند-خدای نکرده-هرگز

اِحلیل خوردن(فریب خوردن)

دست نشانده-زیر دست-مطیع-فرمان بردار

آبِ سیاه-نیمه کوری